NEY HAKKINDA
NEY : Kargıdan imal edilmiş; 7 perde, 8 boğum ve 9 parçadan oluşmuş, üç oktav ses aralığına sahip, çok eski Türk nefesli çalgısıdır. Klasik Türk müziği ve Klasik Türk Tasavvuf müziğinin bir sazıdır, ayrıca Dünyanın bir çok ülkesinde kullanılır. Ney sazında akort, ney imal edilirken yaptığından;neyzenin dudak, çene, baş, boyun, kol,parmak gibi uzuvlarının özelliklerini hesaba katılarak yapılır. Ney kişiye özel yapılan nadide sazlardan birisidir.Kişiden kasıt baş,oturuş,ney tutuş poziyonlarının artık sabitleşmiş olan Neyzen,Ney icracılarıdır.Yani her neyzene,her kamışa ayrı muamele edilir.O yüzden de bir muammadır ki; ney üfleyenden çok, ney açanın daha çok çilesi vardır..
NEYİN TASAVVUFTAKİ YERİ
Ney musikimizde,Hz.Mevlana ile gerçek kimliğini bulmuştur. Zira Hz.Mevlana'nın Mesnevi şerifine bilindiği üzere "dinle bu ney'den" diye başlanır. Bazı kaynaklarda "Biş nev ez ney" diye başlanılsa da doğru olanı "dinle ney'den" değil; "dinle bu ney'den"dir... Orada işaret ediklen,insanı kamil, yani; mükemmelliyete ulaşmış insan, yani; Hz.Peygamber efendimizdir. İslam mutasavvufçularının ney'in zuhuru ile alakalı rivayetleri vardır. İşte bunlardan ötürü ney sazının diğer sazladan farklı konumu ve ehemniyeti vardır. Zira Hz.Mevlana mesnevisinde ney'in sadasının ses değil ateş olduğundan bahsetmiştir. Ney'den ses çıkarmak için Hz.Allah'ın "Hû" sıfatıyla nefes verilir. Ney'in sadasındaki etki "Hû" sıfatından gelir ve Müslümanı-garimüslimi herkesi etkiler. Ney üflendiği süre boyunca Hz.Allah'ın isimi zikredildiğinden icra edilen eserlere dikkat edilmelidir. Ney'den teknik olarak bir ses çıkarmak mesele değildir. Biraz ney ile haşır neşir olunduğunda ney'den sesler çıkmaya başlar. Mesele olan ney'den insanın kendi sesini çıkartmasıdır. Onun içindir ki; her neyzenin ney'inden çıkan sada ayrı bir sadadır. Zira insan kendinden gayrısını üfleyemez. Yine Hz.Mevlana buyurmuştur; "küpün içinde ne varsa dışına o sızar." Ney kamışlıkta yemyeşildir, ne zaman onu kamışlıktan koparır yerinden ayırırsak,sararır ve solar...Ney'in feryadı, asli vatanına bir haykırıştır. İnsanı derinden etkilemesinin sebebi de budur. Ney üzerinde 7 perde(delik) vardır. Bunlar insan başındaki yedi azaya işaret eder. Hz.Mevlana; ney üfleniyorken az kullanılan arka perdenin ağız olduğunu belirtip, az konuşmak geretiğini buyurmuştur.
